คือวัคซีนที่ใช้ป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบี ซึ่งเป็นการติดเชื้อไวรัสที่ทำลายตับ โดยไวรัสตับอักเสบชนิดบีเป็นโรคที่อาจนำไปสู่ปัญหาตับเรื้อรัง เช่น ตับแข็งและมะเร็งตับ วัคซีนนี้ทำงานโดยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้สร้างแอนติบอดีต่อต้านไวรัสตับอักเสบชนิดบี ซึ่งช่วยป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้อในอนาคต
วิธีการทำงานของวัคซีน HBV
วัคซีน HBV ประกอบด้วยส่วนประกอบที่ไม่เป็นอันตรายจากไวรัสตับอักเสบบี โดยมักใช้แอนติเจนที่ผิวของไวรัส ซึ่งกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้รู้จักและต่อสู้กับไวรัส เมื่อคุณได้รับวัคซีน ระบบภูมิคุ้มกันของคุณจะผลิตแอนติบอดีเพื่อต่อต้านแอนติเจนของไวรัส หากคุณได้รับการสัมผัสกับไวรัสจริงในภายหลัง ร่างกายจะเตรียมตัวเพื่อต่อสู้กับไวรัสดังกล่าวเพื่อป้องกันการติดเชื้อ
ใครบ้างที่ควรได้รับวัคซีน HBV?
วัคซีน HBV แนะนำสำหรับกลุ่มต่อไปนี้:
- ทารก: วัคซีนจะได้รับการฉีดเป็นส่วนหนึ่งของตารางการฉีดวัคซีนประจำวัยเด็ก โดยมักเริ่มต้นที่หลังคลอด
- เด็กและวัยรุ่น: เด็กที่ไม่ได้รับวัคซีนในช่วงแรกเกิดหรือช่วงวัยเด็กต้องได้รับวัคซีน
- ผู้ใหญ่ที่มีความเสี่ยง:
- บุคลากรทางการแพทย์และผู้ที่ทำงานในสถานพยาบาล
- ผู้ที่สัมผัสใกล้ชิดกับผู้ที่มีการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบีเรื้อรัง
- ผู้ที่มีคู่ทางเพศหลายคน หรือมีความเสี่ยงสูงจากการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์
- ผู้ที่ใช้สารเสพติดหรือใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น
- ผู้ที่มีโรคไตเรื้อรัง รวมถึงผู้ที่ต้องใช้เครื่องฟอกไต
- ผู้ที่ติดเชื้อ HIV หรือมีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง
- ผู้ที่เดินทางไปยังประเทศที่มีอัตราการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบีสูง
- ผู้ที่มีโรคตับเรื้อรัง: รวมถึงผู้ที่มีภาวะตับแข็งหรือโรคตับอักเสบชนิดซีเรื้อรัง ซึ่งอาจมีความเสี่ยงสูงต่อปัญหาตับ
ใครที่ไม่จำเป็นต้องได้รับวัคซีน HBV?
- ผู้ที่เคยติดเชื้อ HBV มาก่อน: หากบุคคลใดเคยติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีมาก่อนหรือมีภูมิต้านทานต่อไวรัส (เช่น ฟื้นตัวจากการติดเชื้อแล้ว) อาจไม่จำเป็นต้องได้รับวัคซีนอีก
- ผู้ที่แพ้ยีสต์: เนื่องจากวัคซีนผลิตจากโปรตีนยีสต์ ผู้ที่แพ้ยีสต์อาจต้องหลีกเลี่ยงวัคซีนนี้
- ผู้ที่มีปฏิกิริยาภูมิแพ้อย่างรุนแรงจากการฉีดวัคซีน HBV ครั้งก่อน
ขั้นตอนในการรับวัคซีน HBV
วัคซีน HBV จะได้รับการฉีดเข้ากล้ามเนื้อ โดยปกติจะฉีดที่บริเวณแขนส่วนบน
ตารางการฉีดที่พบได้บ่อยคือ:
- เข็มแรก (นับเป็นโดส 1 )
- โดสที่สอง: 1 เดือนหลังจากเข็มแรก
- โดสที่สาม: 6 เดือนหลังจากเข็มแรก
ข้อดีของวัคซีน HBV
- ป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี: วัคซีนมีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ซึ่งอาจทำให้เกิดโรคตับเรื้อรัง, ตับแข็ง, และมะเร็งตับ
- ปลอดภัย: วัคซีนนี้ใช้ทั่วโลกมาหลายทศวรรษและได้รับการพิสูจน์ว่าเป็นปลอดภัยสำหรับคนส่วนใหญ่
- การป้องกันระยะยาว:การได้รับวัคซีนที่ครบถ้วนจะช่วยให้การป้องกันที่ยาวนานช่วยป้องกันการแพร่กระจาย: ลดการแพร่กระจายของไวรัส โดยเฉพาะในบุคลากรทางการแพทย์และบุคคลที่มีความเสี่ยงสูง
- ป้องกันภาวะแทรกซ้อน ของไวรัสตับอักเสบ บี: ลดความเสี่ยงในการพัฒนาโรคตับเรื้อรัง, ตับแข็ง, และมะเร็งตับ
ผลข้างเคียงของวัคซีน HBV
ผลข้างเคียงที่พบบ่อย ได้แก่ อาการปวดที่บริเวณที่ฉีด, ไข้, และความเหนื่อยล้า ปฏิกิริยารุนแรงหายาก
สรุป
วัคซีน HBV เป็นวิธีการป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัย ซึ่งสามารถป้องกันปัญหาตับที่อาจรุนแรงได้ แม้ว่าผู้คนส่วนใหญ่จำเป็นต้องได้รับวัคซีนนี้ แต่กลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงหรือผู้ที่เคยติดเชื้อแล้วอาจไม่จำเป็นต้องรับวัคซีน วัคซีนนี้โดยทั่วไปมีความปลอดภัยและป้องกันได้ยาวนาน